Kompozycja cz. II Plany w fotografii
Fotografowany temat można przedstawić na różne sposoby. Można go pokazać z daleka, w szerokim ujęciu lub można się do niego zbliżyć. Czasem można podejść zupełnie blisko i pokazać jego fragment, mały wycinek, aby pozwolić widzowi więcej się domyślać niż widzieć. Sposób kadrowania w fotografii oznacza się pojęciem „plan”.
Co znajdziesz w artykule?
🟨 Dowiesz się, jakie są podstawowe rodzaje planów w fotografii i czym się one charakteryzują.
🟨 Zrozumiesz, jakie emocje i informacje możesz przekazać widzowi poprzez różne rodzaje planów fotograficznych, od szerokiego kadru ukazującego otoczenie po bliskie zbliżenia uwypuklające emocje bohaterów.
🟨 Dowiesz się, jakie są typowe sytuacje i scenariusze, w których stosuje się różne rodzaje planów w fotografii, aby skutecznie przekazać treść i emocje.
🟨 Poznasz znaczenie tła w poszczególnych planach oraz jak możesz je wykorzystać do wzbogacenia opowiadania.
Plany w fotografii w dużym uproszczeniu możemy podzielić na ogólne, średnie i bliskie. Każdy z powyższych rodzajów planów w inny sposób pokazuje fotografowaną scenę. Każdy z nich ma za zadanie zwrócić uwagę na inne elementy sceny i wywołać u widza inne odczucia.
Plan ogólny
Plan ogólny to pokazanie fotografowanej sceny w całej okazałości. Kadrowanie jest bardzo szerokie, widać bardzo wiele elementów otoczenia. Bohaterowie, jeśli występują, ukazani są z daleka, stąd zwykle nie są rozpoznawalni, można rozeznać jedynie ich sylwetki.
Szeroki plan ma za zadanie nieść wartość informacyjną – pokazać miejsce akcji, czas, panujące warunki. W historii opowiadanej szerokim kadrem największe znaczenie odgrywa otoczenie.
🟡 Jak wybierać właściwie tematy do fotografowania
🟡 Prawidłowa ekspozycja – co to właściwie znaczy
Plan ogólny wykorzystuje się także w sytuacji, gdy chcemy pokazać zagubienie bohatera w otaczającym świecie, małość człowieka, przytłoczenie.
Kadr z bohaterami w niezbyt dużej odległości, aczkolwiek nadal widocznymi w całości od stóp do głów, jest także planem ogólnym. Takie kadrowanie jest ukierunkowane na pokazanie związku bohatera z otoczeniem, ich wzajemnych relacji.
🟡 O edycji zdjęć, czyli jak wybierać zdjęcia do projektu lub na konkurs fotograficzny
Plan średni
Plan średni to przedstawienie części postaci lub fragmentu sceny w węższym ujęciu. W fotografii portretowej bohaterów zwykle ujmuje się mniej więcej od pasa w górę. Ale w ramach średniego planu wyróżniamy także na przykład plan amerykański, w którym postać pokazana jest od wysokości około połowy uda do miejsca tuż nad głową.
🟡 3 rzeczy, których o fotografii możesz nauczyć się od Alexa Webba
Plan ten służy do pokazania bohaterów opowieści, relacji między fotografowanymi osobami oraz czynności, które wykonują. W związku z tym, iż fotograf podchodzi bliżej bohaterów, rozpoznawalna jest mimika ich twarzy oraz gesty, mowa ciała. W średnim planie otoczenie jest również dość dobrze widoczne, choć w przeciwieństwie do planu ogólnego nie odgrywa ono pierwszoplanowej roli.
🟡 Oto, co się wydarzy, gdy na zdjęciu zabraknie kontekstu
Średni plan jest zgodny z tym, w jaki sposób ludzie normalnie postrzegają rozmawiające osoby.
🟡 5 pomysłów na twórcze wykorzystanie cieni
Plan bliski
Plan bliski to bardzo wąskie kadrowanie, które ukazuje popiersie człowieka lub szczegóły fotografowanej sceny. Tło jest zupełnie podrzędne w stosunku do postaci bądź obiektu, niemal niewidoczne. Głównym elementem przy takim kadrowaniu są emocje osoby fotografowanej.
Bliski plan obejmuje także zbliżenia oraz detal. W zbliżeniu twarz człowieka lub inny fotografowany obiekt zajmują większą część kadru. Twarz może być ucięta na poziomie czoła, ucięta może być także broda, choć zwykle kadruje się od poziomu kołnierzyka do czoła.
🟡 Przepis na dobre zdjęcie w 5 krokach
Detal to jeszcze większe zbliżenie fotografowanego obiektu lub osoby. Ukazuje bardzo małe szczegóły, fragmenty fotografowanego tematu- np. fragmenty ciała bohatera lub ważne dla narracji przedmioty, niewidoczne lub nieczytelne przy szerszym kadrowaniu (np. łza na policzku, zawartość walizki, treść książki). Detal ma na celu przedstawić właściwości fizyczne ciała lub przedmiotów, które wniosą do opowiadanej historii nowe informacje. Może też służyć wzbudzeniu napięcia lub wywołaniu określonych emocji, a także podkreśleniu znaczenia danego obiektu.
Detal wzbogaca opowiadaną historię, dopowiada ważne szczegóły, których nie widać przy innych planach.
Opowiadając historię kadrami dobrze jest mieszać ze sobą fotografie w różnych planach – kadrowanych i szeroko, i wąsko, przechodzić od planu ogólnego do średniego, pokazywać detal, pokazywać emocje w bliskim planie. Wówczas historia będzie pełniejsza i czytelniejsza dla odbiorcy. Widz zobaczy bowiem zarówno całą fotografowaną scenę, jak i emocje bohaterów, a także rzeczy, na które być może nie zwróciłby uwagi. Fotografując, warto stosować zasadę od ogółu do szczegółu.
🟡 Jak zbudować fotoreportaż, by przykuć uwagę i wywołać emocje
Za tydzień w poradach dla początkujących fotografów poddamy się świątecznemu nastrojowi i będziemy szukać bokehu.
