|

Kompozycja cz. IV Przeciwieństwa

Mam nadzieję, że podstawy fotograficznej kompozycji masz już wyćwiczone i opanowane. Kompozycja jest bowiem bardzo ważnym narzędziem fotografa. To zestaw reguł, pewnych kierunkowskazów, które mają pomóc odbiorcy zrozumieć to, co chcesz mu przekazać. Uwielbiam zdanie, które już znasz, że kompozycja to wprowadzanie porządku do otaczającego nas świata pełnego chaosu.

Dla przypomnienia, dotychczas pisałam o:

Czas na kolejną porcję wiedzy o zasadach komponowania kadrów. Dziś zebrałam w pary przeciwieństwa w zasadach kompozycji fotografii.

Kompozycja otwarta i zamknięta

Poniżej przedstawiam dwa kadry:

kompozycja zamknięta w fotografii
Kompozycja zamknięta
kompozycja otwarta w fotografii
Kompozycja otwarta

Spójrz na kadr po lewej. To portret dziewczyny. Wszystkie elementy, składające się na kompozycję tego kadru, są widoczne. Twarz jest ukazana w całości, wszystko mieści się w kadrze. Taką kompozycję nazywamy kompozycją zamkniętą.

Kompozycja zamknięta charakteryzuje się wyraźnym zaznaczeniem granicy kadru, przez co odnosisz wrażenie jego skończoności. Wszystkie elementy w kadrze są widoczne w całości, nie ma elementów wychodzących poza granicę kadru. Tworzą one jasny, przejrzysty, logiczny układ. Osoba oglądająca taką fotografię skupia się na odczytaniu przedstawionej historii oraz na relacjach pomiędzy poszczególnymi elementami widocznymi w kadrze.

W kompozycjach zamkniętych dominują klasyczne zasady budowania kadru, jak na przykład zasada trójpodziału. Przedstawiony świat podlega wyraźnym zasadom.

Przykładem kompozycji zamkniętej jest właśnie portret.

Od pewnego czasu jednak artyści tworzą inaczej. Przyjrzyj się teraz fotografii po prawej stronie. Większość elementów wychodzi poza kadr. To kompozycja otwarta.

Kompozycja otwarta sprawia wrażenie, jakby kadr się nie kończył. Nie ma wyraźnie zaznaczonego końca kadru, gdyż ważne elementy kompozycji są umieszczone przy granicy kadru i przecięte, wychodzą poza kadr. To sugeruje, że istnieje coś, co wykracza poza ujęty fragment. Widz może sobie wyobrazić dalszą, niewidoczną część fotografii. W kompozycji otwartej pozostawiasz więc odbiorcy pole do własnej interpretacji. Nie pokazując całości, zmuszasz widza do dopełnienia, uruchomienia wyobraźni.

Kompozycja otwartą charakteryzują się na przykład zdjęcia krajobrazowe.

W kompozycji otwartej bardzo często wykorzystuje się zasadę umieszczania głównych elementów po skosie, w dwóch przeciwległych rogach kadru, dzięki czemu tworzą równoważącą się kompozycję.

Kompozycja symetryczna i asymetryczna

Kadry można budować na zasadzie symetrii bądź asymetrii.

Kompozycja symetryczna jest kompozycją, w której obydwie połowy kadru są jednakowe lub bardzo do siebie podobne. Elementy rozmieszczone po dwóch przeciwległych stronach kadru są ustawione w takiej samej odległości od środka oraz brzegów kadru i tworzą efekt lustrzanego odbicia. Mówimy wówczas, że poszczególne elementy położone są symetrycznie po obydwu stronach kadru. Kadr jest domyślnie podzielony na dwie lub więcej części, na przykład prawo-lewo lub góra-dół.

Przykładem kompozycji symetrycznej są zdjęcia krajobrazów z taflą wody odbijającą widok. Symetryczną kompozycję może tworzyć także kompozycja centralna, w której główny obiekt, który fotografujesz, leży w centralnej części kadru.

W kompozycji asymetrycznej jedna strona kadru znacznie różni się od drugiej. Na przykład element w jednej części kadru mocniej skupia uwagę odbiorcy, niż mniej istotne elementy w jego drugiej części.

co to jest kompozycja otwarta
Kompozycja symetryczna
kompozycja otwarta asymetryczna
Kompozycja asymetryczna

Fotografie o kompozycji symetrycznej zdecydowanie rzadziej występują niż te o kompozycji asymetrycznej. Głównym powodem jest oczywiście fakt, że w otaczającym nas świecie obiekty identyczne są rzadkością. Zwykle są to więc podobne, lecz nie takie same motywy.

Kompozycja statyczna i dynamiczna

Kolejna para przeciwieństw, to kompozycja statyczna oraz dynamiczna.

Kompozycją statyczną nazywamy kompozycję, która sprawia wrażenie spokoju. Można ją uzyskać poprzez ustawienie elementów w taki sposób, aby sprawiały wrażenie nieruchomych. Wrażenie to osiągnąć można poprzez pionowe lub poziome umieszczenie fotografowanego obiektu w kadrze oraz wykorzystanie pionowych i poziomych linii. Elementy pionowe i poziome kojarzą się bowiem ze spokojem, statycznością.

Większość fotografii posiada kompozycję statyczną. Statyczne zwykle są zdjęcia krajobrazów czy portrety.

Przeciwieństwem kompozycji statycznej jest kompozycja dynamiczna. Kompozycją dynamiczną będzie więc kompozycja przedstawiająca ruch oraz kompozycja, która sprawia wrażenie ruchu.

Dynamiczną kompozycję będą więc posiadały kadry biegnącego człowieka, jadącej na rowerach grupy ludzi, grające w berka dzieci, biegnące konie. Szczególnie dynamiczne są te, na których na przykład tło jest poruszone.

Ale na tym nie kończy się dynamika w fotografii. Nadaniu dynamiki służy wprowadzenie do kadru różnego rodzaju linii ukośnych, które postrzegane są przez umysł człowieka jako elementy ruchome. Dynamiczny kadr ma na przykład wiele przekątnych, łuki, linie łamane itp.

Kompozycja statyczna
Kompozycja dynamiczna

Kompozycję można uczynić dynamiczną w bardzo prosty sposób, wystarczy po prostu przechylić aparat i sfotografować scenę pod kątem.

Kompozycja harmonijna oraz chaotyczna

W kompozycji harmonijnej wszystkie elementy sprawiają wrażenie uporządkowanych. Harmonię osiąga się poprzez wyważone ułożenie elementów względem siebie, a także przemyślany ich dobór.

Na harmonijne dobranie rzeczy, które fotografujesz, składa się powiązanie tych elementów pod względem kształtu, koloru, wielkości, tekstury, przeznaczenia itp. Zebrane w ten sposób elementy tworzą niezaburzoną, przyjemną dla oka całość.

Przeciwieństwem harmonii jest chaos. Jeśli wzrok widza błądzi chaotycznie po całym kadrze, kompozycja nie jest harmonijna. Elementy w kadrze sprawiają wrażenie przypadkowych: dobranych przypadkowo, jak i rozmieszczonych przypadkowo. Taką kompozycję nazywamy kompozycją chaotyczną.

Kompozycja harmonijna
Kompozycja harmonijna
Kompozycja chaotyczna
Kompozycja chaotyczna

Oczywiście kadr może być mieszanką różnych kompozycji. Na przykład może mieć kompozycję statyczną, harmonijną. Lub asymetryczną i chaotyczną. Dlatego łącz, dziel, zestawiaj i wyciągaj wnioski! A jeżeli masz swoja ulubioną zasadę komponowania kadrów, to podziel się nią w komentarzu 🙂

W kolejnym artykule z cyklu Porady dla początkujących nadal pozostanę w obszarze kompozycji. Tym razem będzie o minimalizmie i przestrzeni negatywnej.

Podobne wpisy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *