Jaki obiektyw wybrać cz. I
Z wyborem obiektywu jest jak z wyborem żony czy męża – nie każda kandydatka / nie każdy kandydat przypasuje każdemu. Trzeba decydować rozsądnie, w zależności od własnych fotograficznych preferencji. Dziś podpowiadam, jaki obiektyw wybrać i czym się kierować przy wyborze.
Są niczym pędzle dla malarza tworzącego obraz. Malują miękko, subtelnie lub wręcz przeciwnie, ostro zarysowują kształty przedmiotów czy postaci. To najważniejsze elementy fotograficznego sprzętu, ważniejsze nawet niż sam aparat. To one bowiem w największym stopniu wpływają na wygląd zdjęcia, a błędów wynikających z rodzaju zastosowanego obiektywu nie można poprawić na etapie późniejszej obróbki w programie graficznym. Stąd tak ważny jest właściwy dobór obiektywu do tematu, który chcemy pokazać.
O czym informują oznaczenia na obiektywie
Każdy obiektyw posiada pewien zestaw parametrów, które go charakteryzują. Parametry te są prezentowane na obiektywie w postaci ciągu liter i cyfr, które warto rozumieć. Najważniejsze są poniższe oznaczenia:
Kolejno oznaczenia na obiektywie przedstawiają następujące informacje:
- nazwa producenta (Canon)
- przeznaczenie dla typu matrycy (EF-S)
- ogniskowa (18-55 mm)
- światło (1:3.5-5.6)
Obiektyw systemowy czy niezależnego producenta
W naszym przykładzie producentem obiektywu jest Canon.
Własne obiektywy tworzą producenci aparatów, np. Canon czy Nikon. Ale oprócz nich obiektywy produkują także niezależni producenci, jak np. Sigma, Tamron czy Tokina. Obiektywy produkowane przez producentów aparatów zwane są obiektywami systemowymi, czyli obiektywy Canon to obiektywy systemowe Canona, a obiektywy Nikkor to obiektywy systemowe Nikona. Obiektywy systemowe zwykle lepiej współpracują z body, czyli korpusami aparatów danego producenta. Mam tu na myśli przede wszystkim ostrość zdjęć.
Natomiast obiektywy niezależnych producentów przeważnie mają lepszy stosunek jakości do ceny. Za kwotę często nawet o połowę niższą niż w przypadku obiektywów systemowych otrzymujemy dużo lepszą optykę.
Jednym z niezależnych producentów, który dobrze sobie radzi na rynku, jest Sigma. Warto zwrócić uwagę na jej serię Art, którą oznaczono obiektywy o lepszej jakości optycznej.
Sigma z Nikonem zwykle dogaduje się dobrze. Z Canonem lubi się mniej i trzeba uważać, bo mogą pojawić się problemy z ostrością zdjęć. Najlepiej jest sprawdzić współpracę naszego aparatu i konkretnego egzemplarza w sklepie, podpinając kilka różnych obiektywów i na tej podstawie wybrać ten najlepiej ostrzący.
Kupując obiektyw niezależnego producenta, należy wybrać model obiektywu z mocowaniem do body danego systemu, np. obiektyw Sigma z mocowaniem do Canona. Każdy z producentów aparatów posiada bowiem własne rozwiązania dotyczące mocowań. Jednak nie stanowi to żadnego problemu, niezależni producenci oferują te same modele obiektywów z mocowaniami przeznaczonymi do różnych popularnych aparatów.
Obiektyw można połączyć z aparatem także za pomocą tzw. adaptera. Jest to metalowy krążek wkręcany na obiektyw, który nie powoduje utraty jakości bądź funkcji obiektywu. Adapter także dobieramy do danego systemu oraz do rodzaju mocowania obiektywu. Adapterów używamy głównie do podpięcia do aparatu starych obiektywów, kupowanych z drugiej ręki.
Jaki obiektyw do małej matrycy
Obiektyw z naszego przykładu jest przeznaczony do małych matryc (EF-S).
Profesjonalne aparaty posiadające duże, pełnoklatkowe matryce są drogie, stąd większość popularnych lustrzanek dla amatorów posiada mniejsze matryce. Małe matryce nie wykorzystują pełnego potencjału obiektywów, tj. nie widzą obrazu na brzegach obiektywu. Dlatego producenci stworzyli obiektywy przeznaczone specjalnie do mniejszych matryc, które przy tych samych parametrach są tańsze, niż ich odpowiedniki do pełnej klatki.
Ale uwaga:
Obiektywy przeznaczone do pełnych klatek
mogą być używane
zarówno do pełnych klatek, jak i małych matryc.
Obiektywy przeznaczone do małych matryc
nie mogą być używane
do pełnej klatki.
Stąd już na początku kompletowania sprzętu fotograficznego, nawet posiadając aparat z małą matrycą, należy dobrze przemyśleć, czy kupować tańsze obiektywy do małych matryc. Nie będzie to dobra opcja, jeżeli zamierzasz w przyszłości zakupić pełną klatkę.
Oznaczenia pełnych klatek i małych matryc u rożnych producentów wyglądają następująco: Canon – EF i EF-S, Nikon – FX i DX, Sony – FE i E, Sigma – DG i DC, Tamron – Di i Di-II, Tokina – FX i DX. Są także specjalne obiektywy przeznaczone do aparatów bezlusterkowych.
Stałki i zoomy
Nasz przykładowy obiektyw jest zoomem o ogniskowej 18-55 mm.
Pod względem możliwości zmiany ogniskowej obiektywy dzielimy na:
- obiektywy zmiennoogniskowe
- obiektywy stałoogniskowe
Posiadając obiektyw zmiennoogniskowy obraz widoczny w wizjerze można przybliżać lub oddalać nie ruszając się z miejsca, a jedynie poprzez poruszanie pierścieniem umieszczonym na obiektywie. Natomiast obiektyw stałoogniskowy nie ma możliwości przybliżania ani oddalania widzianego obrazu. Obraz jest stały i już.
Obiektyw stałoogniskowy oznacza,
że zoom masz w nogach.
Ogniskową obiektywu podaje się w milimetrach. Na obiektywach stałoogniskowych będzie określona jedna wartość, np. 50 mm, 85 mm, 200 mm. Obiektywy zmiennoogniskowe oznaczone są przedziałem od – do, np. 18-55 mm, 70-200 mm, gdzie pierwsza z wartości oznacza ogniskową o najszerszym kącie (największe oddalenie), a druga – o najwęższym (największe przybliżenie). Zagadnienie kątów widzenia obiektywów jest bardziej skomplikowane, stąd zajmiemy się nim w kolejnym artykule.
Popularne nazwy obiektywów stało- i zmiennoogniskowych to stałki oraz zoomy. Zoomy są praktyczniejsze, gdyż pozwalają na szybsze przekadrowywanie widzianej sceny. Ale stałki mają lepszą jakość optyczną przy danej cenie obiektywu, w szczególności mają lepsze parametry pod względem jasności.
Obiektywy jasne i ciemne
Ze względu na ilość światła, którą obiektywy wpuszczają do wnętrza aparatu, dzielimy je na:
- jasne
- ciemne
Jasność obiektywu to bardzo ważna cecha, gdyż pozwala ona na:
- ostre zdjęcia w słabym świetle
- większe rozmycie tła
Im obiektyw jest jaśniejszy, tym lepiej. Jasność obiektywu to nic innego, jak najmniejsza możliwa do ustawienia wartość przysłony. Oznaczenie 1:1.8 mówi o tym, że najmniejsza wartość przysłony to f 1.8. Wartość f 1.4, f 1.8 do powiedzmy f 2.8 to dobry jasny obiektyw. Wartość f 5.0 to ciemny obiektyw.
Czasem przy zoomach można znaleźć oznaczenie z przedziałem, np. 1:3.5-4.5. Oznacza to obiektyw o zmiennym świetle, dla którego najmniejsza możliwa do ustawienia wartość przysłony zmienia się wraz ze zmianą ogniskowej (to jest przybliżaniem lub oddalaniem). Przysłona f 3.5 będzie możliwa do uzyskania tylko dla wartości minimalnej ogniskowej. W miarę zwiększania ogniskowej obiektyw staje się coraz ciemniejszy.
Obiektyw z naszego przykładu ma światło zmienne, najmniejsza wartość przysłony, jaką można uzyskać, to f 3.5 przy największym oddaleniu. Przy maksymalnym zbliżeniu (obiektyw ustawiony na 55 mm) najmniejsza możliwa wartość przysłony to f 5.6.
Jasne obiektywy są jednak z reguły dużo droższe, szczególnie jasne zoomy. Po prostu trudniej je wyprodukować. Dlatego zastanów się, do czego chcesz wykorzystywać dany obiektyw. Jeśli będziesz nim robić zdjęcia krajobrazów, to nie potrzebujesz jasnego obiektywu. Do zdjęć krajobrazowych zwykle używa się dużych wartości przysłon, aby uzyskać dużą głębię ostrości, do tego zwykle fotografuje się na statywie. Stąd nie musisz przepłacać za jasny obiektyw, jeśli nie będziesz wykorzystywać jego jasności.
Jeżeli jesteś posiadaczem lustrzanki lub innego aparatu z wymiennym obiektywem, to prawdopodobnie kupiłeś swój aparat wraz z tzw. obiektywem kitowym. Obiektyw kitowy to nic innego, jak obiektyw sprzedawany w zestawie z aparatem. Zwykle to dość ciemny zoom. Obiektyw z naszego przykładu jest właśnie takim obiektywem kitowym, standardowo sprzedawanym w zestawie z amatorskimi lustrzankami Canona.
Dziś przedstawiłam Wam informacje praktyczne o obiektywach, w kolejnych Poradach dla początkujących porozmawiamy o tym, co najważniejsze – o wpływie obiektywów na wygląd kadru.
