Kompozycja cz. V Minimalizm w fotografii
W dzisiejszym świecie mamy nadmiar wszystkiego, może z wyjątkiem bliskości, zdrowia i świętego spokoju. Dóbr materialnych jest dużo za dużo, dostęp do nich jest niemal nieograniczony. Ponadto wmawia nam się, że wszystkich tych rzeczy potrzebujemy, choć tak naprawdę są nam one całkowicie zbędne. Przekonują nas, że dzięki posiadaniu kolejnego ubrania, nowszego modelu modnego telefonu, staniemy się szczęśliwsi, piękniejsi, lepsi, zdobędziemy uznanie innych, po prostu będzie nam się lepiej żyło.
Więc kupujemy na potęgę, bez opamiętania. A żeby móc sobie pozwolić na te wszystkie rzeczy, których nie potrzebujemy, siedzimy w pracy od rana do wieczora, zaniedbując relacje z drugim człowiekiem. Tak nakręca się cała spirala, bo zaczynamy cierpieć z powodu braku bliskości, a żeby tę pustkę zasypać, pracujemy i kupujemy jeszcze więcej.
Okazuje się w rezultacie, że żyjąc pod taką presją, wcale nie jesteśmy szczęśliwi. Kupowanie uszczęśliwia tylko na chwilę. A nadmiar rzeczy przytłacza.
Odpowiedzią na ten stan rzeczy jest minimalizm. To filozofia, która zakłada dystans do posiadania, unikanie gromadzenia zbędnych przedmiotów, mądre korzystanie z posiadanych rzeczy, przewartościowanie priorytetów i skupienie się na tym, co wzbogaca nasze życie.
Minimalistyczne podejście do życia zdobywa coraz więcej zwolenników. Uwielbiam to wspaniałe uczucie ulgi i radości, gdy przy generalnych porządkach segreguję i pozbywam się wszystkich niepotrzebnych rzeczy. Różnego rodzaju „przydasie” lądują w worku do oddania. Robię wtedy dużo miejsca na nowe życie. Nic mnie nie przytłacza. Mam energię i siłę na nowe.
„Mniej przedmiotów to więcej wolności”
Katarzyna Kędzierska
Nieprzypadkowo twarzą, a właściwie mordką 🙂 wpisu o minimalizmie został Ozzy. To pies, który jest absolutnym życiowym minimalistą. Do szczęścia wystarczy mu jedynie pełna miska i dużo ludzkiego ciepełka. Miziaj mnie, przytulaj, głaszcz po brzuszku, skrob za uszkami, bądź blisko w każdej chwili. A w nocy, gdy już zaśniesz i tak wejdę do Twojego łóżka, by wtulić się w Ciebie.
Minimalizm w fotografii
W fotografii jest zupełnie podobnie jak w życiu. Fotografia minimalistyczna to „czysty” kadr, dzięki któremu odczuwasz wrażenie:
- prostoty
- oddechu
- wolności
- surowości
- sterylności
- harmonii
- nostalgii
- spokoju
- medytacji
- bezruchu
Istotą minimalizmu jest bowiem wywołanie u oglądającego maksimum odczuć przy minimum formy. Minimalizm w fotografii oznacza więc bardzo świadome dobieranie elementów w kadrze i ograniczanie się wyłącznie do tych, które są naprawdę niezbędne. Fotografia minimalistyczna to doskonała ilustracja popularnego powiedzenia „mniej znaczy więcej”.
Jak otrzymać minimalistyczny kadr
Minimalizm w fotografii to skromna forma, którą osiągnąć można poprzez:
- ograniczone środki wyrazu
- duże, gładkie powierzchnie i jednolite przestrzenie
- nieskomplikowane kształty, oparte na podstawowych figurach geometrycznych, takich jak prostokąt, okrąg, trójkąt
- proste bryły
- oszczędną stylistykę, unikanie dekoracyjności
- ograniczanie jaskrawych barw do niewielkich akcentów
Bardzo ważna jest tu kompozycja, w której dominuje geometria oraz kolor, a właściwie często jego brak. Czerń i biel jest często wykorzystywana w fotografii minimalistycznej, gdyż nie rozprasza, a kieruje uwagę na fakturę. Choć czasem wręcz przeciwnie, minimalizm w fotografii może opierać się na wykorzystaniu kontrastujących kolorów i ich właściwym zestawieniu.
🟡 Zobacz także: Minimalizm w fotografii – Inspiracje
Duże, gładkie, jednorodne powierzchnie otrzymuje się stosując długie czasy naświetlania, dzięki czemu na przykład pofałdowana wiatrem powierzchnia wody staje się idealnie gładka i miękka, podobnie jak gonione wiatrem chmury.
Osiągnąć wrażenie minimalizmu pomaga także mała głębia ostrości, dzięki której tło staje się jednorodnym, rozmytym kształtem, bez widocznych szczegółów.
Gdzie szukać tematów
Oprócz kompozycji, w fotografii minimalistycznej bardzo ważny jest temat. Warto wybrać wyróżniający się motyw: pojedynczy, mocno wyeksponowany lub powtarzalny. Z racji ograniczonej formy fotografie minimalistyczne stawiają na niebanalne zestawienia.
Minimalistyczne zdjęcia zwykle nie opowiadają mocnej historii, nie niosą wielkiego przekazu, natomiast koncentrują się na wywołaniu u widza określonego wrażenia. Jednak wbrew pozorom minimalistyczną kompozycją można bardzo wiele przekazać, gdyż jest łatwiejsza w odbiorze niż kompozycja przesycona szczegółami. Dlatego minimalizm doskonale sprawdza się w opowiadaniu o uczuciach, np. samotności, wyobcowania, smutku, niepewności.
Ponadto minimalistyczne kompozycje najczęściej wykorzystywane są w:
- fotografii architektury
- pejzażu
- akcie
- czasem w modzie
Minimalizm to sztuka obserwacji
Otaczająca nas rzeczywistość jest zabałaganiona, przesycona szczegółami. Nie jest prosto w takim świecie dostrzec minimalizm. Trzeba umieć uważnie obserwować świat i zamykać tę skomplikowaną rzeczywistość w uproszczonej formie.
Minimalizm w fotografii to świetne ćwiczenie z patrzenia.
Musisz mieć otwarty umysł oraz zwolnić. Tak po prostu. Nie da się zaobserwować minimalizmu w biegu. Cudownie nam się ta fotografia zazębia z życiem, nieprawdaż? Nawet jeśli tylko na chwilę się zatrzymasz, to już jest dobrze. Jest dobrze.
Przestrzeń pozytywna i negatywna
W kadrze zawieramy temat oraz pozostałe elementy, na przykład tło. Wszystko to, co jest tematem fotografii, nazywamy przestrzenią pozytywną, natomiast całą pozostałą część kadru nazywamy przestrzenią negatywną.
Przestrzenią negatywną może być więc na przykład daleki krajobraz, ściana, rozmyte tło. Ponieważ fotografie minimalistyczne zawierają zwykle mało elementów, stąd przestrzeń negatywna nabiera w ich przypadku jeszcze większego znaczenia. Duża, czasem wręcz ogromna pusta przestrzeń ma za zadanie podkreślić temat zdjęcia, uwypuklić go, zwielokrotnić wrażenia odczuwane przez widza. Ponieważ jednocześnie pozwala wzrokowi odpocząć, to oglądany obraz wydaje się być jeszcze bardziej spokojnym i harmonijnym.
Można wręcz powiedzieć, że balans pomiędzy przestrzenią pozytywną i negatywną w fotografiach minimalistycznych jest nieco zaburzony na rzecz przestrzeni negatywnej.
Na jednym z pierwszych kursów w Akademii Fotografii Dziecięcej dostałam zadanie, polegające na pomalowaniu kolorem zielonym wszystkiego, co w kadrze jest tematem oraz kolorem czerwonym wszystkiego, co jest w kadrze zbędne. To na pierwszy rzut oka niepozorne zadanie jest n a j l e p s z y m ćwiczeniem fotograficznym ever. W całej mojej nauce fotografii najwięcej wnoszącym, najbardziej otwierającym oczy. Ola, Michał, szacun. Do tej pory widzę sceny na zielono i czerwono.
W minimalistycznym kadrze musi zostać troszkę zieleni, nic czerwonego i dużo niepomalowanego.
Na koniec, aby zachęcić Cię do minimalistycznych fotograficznych poszukiwań, wspomnę tylko, że jednym z najdroższych zdjęć w historii fotografii jest poniższa minimalistyczna fotografia Andreasa Gurskyego, sprzedana za 4,3 miliona dolarów.
Następny odcinek Porad dla początkujących poświęcę kształtom, fakturom i wzorom.
