Jak wykorzystać potęgę koloru
Kolory są wszechobecne w naszym życiu. Kolory są ważne w naszym życiu. Niektóre pobudzają do działania, inne denerwują, a jeszcze inne uspokajają, działają kojąco. Nie inaczej jest w fotografii. Kolor wpływa na nastrój zdjęcia, podkreśla temat zdjęcia, zmienia odbiór fotografii przez widza.
Kolor jest kolejnym bardzo ważnym elementem w fotografii. Powoduje, że zdjęcie może być interesujące, zachęcające widza do błądzenia wzrokiem po kadrze lub może odstraszyć go, często zanim jeszcze zdąży dostrzec, jak wspaniale zadbaliśmy o piękne światło, harmonijną kompozycję czy spójnie opowiedzianą historię. Podobnie jak światło, jeśli kolor jest umiejętnie wykorzystany, potrafi wciągnąć odbiorcę i skupić jego uwagę na tym elemencie kadru, który jest dla nas ważny, który chcemy podkreślić. Ale potrafi też wprowadzić chaos, wrażenie niepewności, co jest w kadrze najważniejsze, jeśli zostanie użyty przypadkowo.
Wśród wszystkich fotograficznych elementów kolor jest elementem zdecydowanie najsilniejszym. Ale także najtrudniejszym, choćby z powodu subiektywnego odbioru barw. Każdy ma takie kolory, które lubi bardziej od innych.
🟡 3 rzeczy, których o fotografii możesz nauczyć się od Alexa Webba
Aby móc wykorzystać potęgę koloru, trzeba go najpierw poznać i oswoić.
Barwy ciepłe i chłodne
Kolory możemy systematyzować według przeróżnych kryteriów. Jednym z nich jest podział barw na:
- barwy ciepłe
- barwy chłodne
Do barw ciepłych zaliczamy wszelkie odcienie żółci, pomarańczowego i czerwonego.
Barwy ciepłe podkreślają radość fotografii. Wydają się promieniować na zewnątrz, przybliżać się do widza, wręcz narzucają mu się. Gdy występują w postaci jaskrawej, mogą stać się wręcz nie do zniesienia, ale łagodne, pastelowe potrafią ukoić zmysły.
Taką jaskrawość ma w sobie kolor żółty, dlatego powinien być stosowany z umiarem. Żółty jest kolorem słonecznym, radosnym i nawet mała jego ilość przyciąga wzrok.
Podobnie kolor czerwony. Widz szybciej zauważy małą czerwoną zabawkę dziecka w rogu kadru, niż delikatną dziecięcą buzię. Dzieje się tak, gdyż odcienie czerwieni silnie działają na ludzką psychikę. Czerwień jest symbolem niebezpieczeństwa i gorąca, przyciąga uwagę niezależnie od tego, czy w kadrze zajmuje jedynie mały obszar, czy też jest głównym motywem zdjęcia.
Barwy chłodne to kolory skupione wokół niebieskiego i zielonego oraz wszelkie ich pochodne. Chłód ma tendencję do oddalania się od widza, pogrążania wgłąb kadru, zamykania się w sobie. Barwy chłodne tworzą dystans pomiędzy kadrem a odbiorcą. Podkreślają smutek i melancholię.
Odcienie niebieskiego tworzą chłodną atmosferę. Zieleń, kojarzona ze zdrową roślinnością, uspokaja i koi nerwy. Kojąco działa także kolor fioletowy.
Barwy harmonijne i kontrastowe
Kolejnym kryterium podziału kolorów jest podział na:
- barwy harmonijne
- barwy kontrastowe
Jak sama nazwa wskazuje, barwy harmonijne harmonizują ze sobą, współgrają, przenikają się. Barwy kontrastowe natomiast walczą ze sobą, podkreślając przy tym wzajemnie swoją odmienność.
Na pewno niejednokrotnie widzieliście koło barw, na którym kolejno przedstawione zostały kolory, na które rozszczepia się, a inaczej mówiąc dzieli, światło. I tak, barwy leżące na kole barw obok siebie, są barwami harmonijnymi, natomiast te leżące naprzeciwko – są barwami kontrastowymi.
Harmonię tworzą więc na przykład barwy czerwona i żółta, będące jednocześnie wszystkie barwami ciepłymi, ale także żółta (barwa ciepła) i zielona (barwa chłodna). Kontrastować będą natomiast barwy pomarańczowa (barwa ciepła) i niebieska (barwa chłodna). Szczegółowo wyjaśniam to w rozdziale poniżej.
Jak właściwie dobierać kolory
Znając trochę teorii na temat barw, możemy zacząć świadomie budować swoje kadry pod względem kolorystycznym. Co jest w tym najfajniejsze, możemy zastosować różne podejścia w doborze kolorów. Spójrzcie na poniższy kalkulator kolorów i zapamiętajcie go, gdyż jest rewelacyjny!
Użycie kalkulatora kolorów jest bardzo proste:
- wybierz kolor na kole barw, przeciągając okrąg ze środka koła na wybrany kolor lub wpisując numer koloru w ramce (to drugie bardziej przyda się podczas obróbki w programie graficznym)
- wybierz zasadę, zgodnie z którą chcesz dobrać kolory, klikając w dany schemat
- zobacz rezultat: kolory według danego schematu wyświetlą się w dolnej ramce
Aby uniknąć kolorystycznego miszmaszu warto stosować jeden z modeli doboru barw:
Model komplementarny – dobieramy dwie barwy znajdujące się naprzeciw siebie na kole barw. Będą to barwy kontrastujące ze sobą.
Model monochromatyczny – wykorzystuje trzy różne odcienie tej samej barwy, czyli bazuje na barwach harmonijnych.
Model analogiczny – polega na wyborze trzech kolorów sąsiadujących ze sobą na kole barw. Zestawia barwy bardzo zbliżone do siebie.
Model podstawowy+dopełniający – polega na wyborze barwy wiodącej, tzw. podstawowej oraz dwóch kolorów uzupełniających z koła barw. Wykorzystuje bardzo zróżnicowane kolory.
Triada – wykorzystuje trzy barwy równomiernie rozłożone na kole barw. Pomimo doboru dość zróżnicowanych barw, tworzy stosunkowo harmonijne kompozycje.
Tetrada – wykorzystuje dwie pary komplementarnych barw.
Barwy a oświetlenie
To, jak widzimy odcień danej barwy, zależy ponadto od światła oświetlającego przedmiot. Na przykład inaczej widzimy kolory w zależności od pory dnia, od tego, czy przedmiot jest oświetlony światłem bezpośrednim, czy rozproszonym. Najsilniej intensywność kolorów wydobywa światło przednie. Natomiast w zdjęciach pod światło barwy są stłumione lub zupełnie giną.
Często o wyjątkowości kadru decyduje wydobycie barwy przez padające światło. Szczególnie pod koniec dnia, kiedy słońce znajduje się nisko nad horyzontem, szybko zmieniające się oświetlenie potrafi stworzyć niepowtarzalną grę barw. Podobnie podczas np. burzy lub mgły. Niesamowite oświetlenie tematu kadru może jednak trwać dosłownie chwilę. Dlatego fotografia to często czekanie na światło.
W świetle rozproszonym barwy wyglądają mniej intensywnie. Słabe, rozproszone oświetlenie może wnieść do kadru harmonię.
Garść kolorowych inspiracji
Poniżej dwa przykłady wykorzystywania różnych zasad doboru kolorów do tworzenia własnego, rozpoznawalnego fotograficznego stylu.
Elena Shumilova i dobór barw na zasadzie harmonii:
Alex Webb, mistrz kolorystycznych kontrastów:
Po artystycznych kolorach przychodzi pora na odrobinę techniki, stąd w kolejnych Poradach dla początkujących będziemy szukać najlepszych obiektywów.
Ważny aspekt fotografii - kolor i praca z nim na obrazie. Warto o tym mówić i budować świadomość dbania o kalibrację swojego monitora bo to w końcu na jego podstawie podejmujemy wiele decyzji odnośnie barwienia obrazu. Plus za Webba - gość wie czego szukać w rzeczywistości 🙂
Świetnie wytłumaczone. Jednakże problem polega jak to wykorzystać. Wiem czego chce jaki schemat kolorystyczny, znam narzedzia w PSie. Jednakże koloryzowaniem nie zajmowałem się. Jak to ugryść?
Najlepiej jeszcze przed zrobieniem zdjęcia wybrać w miarę możliwości kolory jak najbardziej zbliżone do danego schematu kolorystycznego i potem w PS jedynie je dopieścić. Tj. przed dopasować ubrania, kolory tła, usunąć przedmioty w niepasującej kolorystyce itp. Następnie w PS można sprawdzić pipetą rzeczywiste numery kolorów w gotowym kadrze i przenieść je do koła kolorów, aby zweryfikować, jak wpasowują się do wybranego schematu. Na kole wówczas widać, czy kolor o danym numerze jest na przykład zbyt zielony czy zbyt niebieski i jak w związku z tym go poprawić. Potem trzeba jak najbardziej zbliżyć te kolory do schematu, korzystając z dostępnych w PS narzędzi zmiany kolorów. Dla każdego koloru na co najmniej jednej odrębnej warstwie, w trybie mieszania kolor oraz z wykorzystaniem maski, aby działać wyłącznie miejscowo. Niestety tu potrzeba trochę wyczucia, nie wszystko da się zrobić automatycznie.
Świetny darmowy webinar o kolorach Color grading ma Joanna Kustra, pokazuje w nim własny proces pracy nad kolorami w PS. Oglądałam i zdecydowanie zachęcam!
Zdecydowanie warto nauczyć się szukać kontrastów tak światła, jak i koloru. Dzięki temu można odnaleźć ciekawe sceny nawet w pozornie nieciekawych miejscach.